Kryptowaluty a podatki [Poradnik 2020]

Na świecie coraz więcej państw decyduje się na możliwość wprowadzenia kryptowalut jako instrumentu finansowego. Głównie taką opcję wdrażają największe na świecie gospodarki. Wiąże się to również z całym systemem podatkowym. Jak to wygląda w praktyce? Warto się przyjrzeć temu zagadnieniu.

Jak to się zaczęło?

Wirtualne waluty w ciągu ostatnich kilku lat stają się coraz bardziej popularne. Dlatego zwracają uwagę instytucji podatkowych wielu najlepszych gospodarek. Po ożywieniu handlowym i cenowym zyski ze wszystkich działań związanych z krypto zaczynają być uwzględniane w systemach podatkowych. Dotyczy to głównie krajów wysoko rozwiniętych.

Opodatkowanie wirtualnych walut przyspieszyło po 2014 roku, kiedy Bitcoin i inne krypto stały się bardziej popularne. Wraz z nadejściem znacznych zysków w 2017 roku, organy podatkowe niektórych państw przygotowały się do opracowania nowych przepisów obejmujących kryptowaluty.

Stan prawny kryptowalut

Wirtualne waluty oparte na technologii są pewnym rodzajem własności. Charakter cyfrowych aktywów jest względny i zależy od kilku czynników. Przepisy podatkowe na całym świecie są inne. Jak dotąd wiele państw jeszcze nie uregulowało samych kryptowalut i związanych z nimi systemów podatkowych.

“48% of 5,750 crypto users polled strongly agreed that cryptocurrencies should be taxed, describing digital asset taxes as a must. 18% of participants expressed support for crypto taxes, however, on the proviso they were set “at an acceptable level.” Where do you stand?

— Clinton Donnelly (@CryptoTaxFixer) May 4, 2020

Ogólnie często przechowywanie cyfrowych walut w portfelu nie jest sytuacją podlegającą zgłoszeniu w większości jurysdykcji podatkowych. Najważniejsza jest koncepcja zysku osiągniętego przez sprzedaż cyfrowej waluty. Wiąże się to ze zmiennością krypto i zdarza się, że coiny nie są sprzedawane w celu uzyskania zysku. Opodatkowanie i legalizacja kryptowalut jest kwestią bardzo złożoną, ponieważ każde państwo ma swój własny zestaw zasad. Dlatego warto się przyjrzeć poszczególnym państwom i ich rozwiązaniom.

USA

IRS (Internal Revenue Service) traktuje Bitcoina jako własność, a nie walutę FIAT. Tak więc wszystkie transakcje przy użyciu BTC będą opodatkowane według zasad zastosowanych w systemie podatkowym nieruchomości. Dzięki temu istnieje możliwość odpisania strat. Jeśli inwestor stracił swój kapitał na krypto transakcjach w ciągu roku podatkowego, to ma prawo odnotować takie zdarzenie, aby zmniejszyć swoje zyski kapitałowe za ten rok. Dodatkowo można kompensować tegoroczne straty z przyszłymi zyskami, tak długo, jak inwestor deklaruje swoje straty w danym roku. Każda operacja handlowa wykorzystująca Bitcoin powinna być zgłaszana do IRS. Podatnicy z USA, którzy sprzedają produkty i usługi w zamian za Bitcoiny, są zobowiązani do uwzględnienia wartości otrzymanego Bitcoina w swoich deklaracjach podatkowych.

W USA pojawia się duże rozróżnienie między krypto, która traktowana jest jako inwestycja, a cyfrowym aktywem otrzymanym w zamian za wydobycie bądź wynagrodzenie za niezależny projekt. W tym drugim przypadku kryptowaluta stanowi część dochodu i trzeba ją zadeklarować jako element zysku podlegającej opodatkowaniu. W tym wypadku należy wykorzystać odpowiednią wartość rynkową cyfrowego aktywa w dniu zaksięgowania jej na koncie inwestora i dodać odpowiednią kwotę do dochodu opodatkowania. W przypadku sprzedaży kryptowaluty w późniejszym terminie trzeba zapłacić podatek od zysków kapitałowych z tytułu jej zbycia.

Obliczenie zysków kapitałowych od przychodów ze sprzedaży można wykonać, odejmując podstawę kosztową sprzedanej kryptowaluty. IRS wyjaśnia, że aby znaleźć postawę kosztową, należy skorzystać z określonej identyfikacji bądź FIFO. Identyfikacja pozwala na wybór sprzedanej cyfrowej waluty, ale wymaga większej ilości czynności księgowych. Dlatego łatwiejszym sposobem jest skorzystanie z FIFO, gdzie wirtualna waluta, która została zakupiona jako pierwsza, jest również sprzedawana w pierwszej kolejności.

W przypadku sprzedaży kryptowalut w ciągu roku od zakupu należy zapłacić podatek krótkoterminowy od zysków kapitałowych, który podlega stawkom podatku dochodowego. Jeśli inwestor sprzeda wirtualne aktywa po roku, zapłaci długoterminowy podatek od zysków kapitałowych, który wynosi 0%, 15% bądź 20% w zależności od statusu zgłoszenia i dochodu.

Wartość BTC jest obliczana według ceny Bitcoina w USD, w dniu otrzymania wirtualnej waluty przez podatnika. Natomiast proces wydobywania kryptowalut w USA również podlega opodatkowaniu. Gdy krypto zostanie wydobyta, górnik musi uwzględnić jej odpowiednią wartość rynkową do rocznego dochodu brutto.

Podatnicy, którzy nie przestrzegają przepisów podatkowych dotyczących cyfrowych aktywów, mogą podlegać karze. Dlatego bardzo ważne w przestrzeganiu przepisów podatkowych USA jest kontrolowanie wszystkich transakcji BTC.

Kanada

Kanadyjska Agencja Skarbowa traktuje kryptowaluty jak towar do celów podatkowych. Oznacza to, że wszelkie dochody, które inwestor otrzymuje z transakcji cyfrowymi aktywami, są traktowane albo jako zysk biznesowy, albo jak dochód kapitałowy. To głównie zależy od charakteru prowadzenia działalności. Jeśli poniesiesz straty, dla celów podatkowych są one uznawane jako straty biznesowe bądź kapitałowe.

W Kanadzie te dwie formy dochodu są opodatkowane w różny sposób. 100% zysków z działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu. Natomiast w przypadku dochodu uzyskanego z zysków kapitałowych to tylko 50%.

Kanadyjska Agencja Skarbowa stwierdza, że dysponowanie kryptowalutą powoduje konsekwencje podatkowe. Te zdarzenia obejmują wymianę krypto na FIAT, handel krypto za krypto, korzystanie z cyfrowych aktywów do zakupu towarów i usług oraz zakup wirtualnego aktywa.

Jeśli inwestor traktuje swoje kryptowaluty jako zysk bądź stratę kapitałową, powinien to odnotować w zyskach kapitałowych zgodnie z Harmonogramem 3. W przeciwnym razie jeśli ktoś zgłasza swoje zyski lub straty wynikające z posiadania cyfrowych aktywów jako dochód z działalności gospodarczej, może zgłosić je za pośrednictwem T2125 – zestawienia działalności biznesowej lub zawodowej.

Jeśli chodzi o mining kryptowalut w Kanadzie traktuje się je jako hobby bądź działalność gospodarczą w tym wypadku, zaleca się konsultację z doradcą podatkowym, który ustali, w jaki sposób należy postępować.

Wielka Brytania

W Wielkiej Brytanii HMRC pierwszy raz wyjaśnił sposób opodatkowania kryptowalut w 2014 roku, a ostatnio państwo zaktualizowało ustalone wytyczne. Instytucja Her Majesty Revenue & Customs uznaje Bitcoina i inne cyfrowe waluty za “aktywa kryptograficzne”. Dlatego nie są one traktowane w taki sam sposób jak waluty FIAT. Drugim ważnym aspektem jest to, że nie wszystkie wirtualne waluty mają te same właściwości i rozliczenie podatkowe wygląda inaczej.

System podatkowy koncentruje się na trzech rodzajach krypto aktywów, są to utility tokens, security tokens i exchange tokens. Jednak opodatkowanie obecnie obejmuje tylko tokeny wymiany, które są najpopularniejszymi coinami – BTC, ETH, XRP, LTC itp. Dodatkowo procesy podatkowe nie są oparte na rodzaju krypto, ale na sposobie jej wykorzystania.

Według HMRC podatki od zysków kapitałowych trzeba płacić tylko wtedy, gdy sprzedaje się cyfrowe aktywa. Dotyczy to wymiany kryptowalut na waluty FIAT oraz wirtualnych aktywów na inne krypto. Obejmuje to również wysyłanie wirtualnych pieniędzy innym osobom, z którymi w żaden sposób osoba przekazująca nie jest powiązana. Nie musisz płacić podatku, gdy przekazujesz kryptowaluty członkom rodziny. Jeśli osoba wpłaca cyfrowe aktywa na cele charytatywne, wówczas podatek również nie obowiązuje.

Firmy, których celem jest handel cyfrowymi aktywami, zobowiązane są do zapłaty podatków na podstawie zysków. Dotyczy to giełd krypto i platform transakcyjnych działających w UK. Podatki są pobierane również za mining kryptowalut oraz staking.

W Wielkiej Brytanii dwa czynniki określają wysokość podatku. To krańcowa stawka podatkowa i przedział podatku dochodowego. Obowiązuje również limit zwolnienia wynoszący £12.000, niezależnie od tego, czy chodzi o zarobki, czy zyski ze sprzedaży krypto. Dlatego transakcje cyfrowymi aktywami z zyskami kapitałowymi mniejszymi niż £12.500 nie wymagają zapłaty podatku. Natomiast, jeśli inwestor spekuluje na temat cen cyfrowych aktywów za pośrednictwem kontraktów CFD, mogą obowiązywać inne metody opodatkowania.

Niemcy

W przeciwieństwie do większości krajów rozwiniętych Niemcy nie postrzegają wirtualnych aktywów jako walut, towarów bądź akcji. Bitcoiny i altcoiny w tym państwie są uznawane za prywatne pieniądze. To bardzo ważne rozróżnienie, gdyż sprzedaż prywatna w Niemczech przynosi ulgi podatkowe.

Why pay taxes when you can just convert crypto to gift cards. pic.twitter.com/xJRAQNWEOI

— Bull Run Jesus (@BullRunJesus) June 5, 2020

Zgodnie z zasadą 23 EStG sprzedaż prywatna, która nie przekracza 600 euro jest zwolniona z podatku. Jednak bardziej interesujący jest fakt, że obywatel nie płaci podatku, jeśli posiada BTC, ETH, XRP czy inne kryptowaluty przez okres ponad jednego roku.

Bez względu na to, ile zarabiasz na sprzedaży swoich kryptowalut, nie płacisz podatku od zysków kapitałowych, jeśli posiadasz je przez ponad rok. Więc gdy inwestor 1 stycznia 2017 roku kupił 1 BTC za $1000, a następnie sprzedał go 15 grudnia za $17.000, to musiałby zapłacić podatek od zysków kapitałowych. Jeśli jednak posiadacz BTC sprzedałby go po 1 stycznia, wszystkie podatki od zysków kapitałowych zostałyby uchylone.

Japonia

Jedną z najistotniejszych kwestii w japońskim opodatkowaniu kryptowalut był podatek konsumpcyjny. Zgodnie z prawem podatkowym funkcjonującym w Japonii sprzedaż kryptowalut podlega podatkowi konsumpcyjnemu w przypadku, gdy osoba przekazująca znajduje się w Japonii. Jednak w 2017 roku przepisy podatkowe zostały zmienione.

Z powodu tych zmian, jeśli sprzedaną kryptowalutę można uznać za wirtualne aktywo zgodnie z ustawą o usługach płatniczych, podatek konsumpcyjny nie zostanie nałożony. Japońska państwowa agencja podatkowa ogłosiła również, że zyski zrealizowane ze sprzedaży lub wykorzystania wirtualnej waluty będą traktowane jako “przychód różny”, jeżeli podatnik nie jest w stanie odrobić start, aby zrównoważyć zysk uzyskany ze sprzedaży krypto lub wykorzystaniu wirtualnej waluty.

Polska

W Polsce posiadanie krypto, handel nimi oraz wykorzystywanie ich jako formę płatności również podlega opodatkowaniu. Kilka lat temu był to bardziej skomplikowany proces. Jednak obecnie obowiązuje nowe prawo w odprowadzaniu podatków od cyfrowych aktywów, które zostało wprowadzone w ubiegłym roku.

Więc jeśli w 2019 roku inwestor kupił, sprzedał lub wymienił na jakiś towar swoje wirtualne waluty, może rozliczyć te działania w PIT 38. Warto zaznaczyć, że wymiana jednej krypto na drugą jest wolna od podatku. Więc gdy ktoś chcę za ETH kupić BTC, nie rozlicza tego w swoim zeznaniu podatkowym. Natomiast wymiana krypto na waluty FIAT podlega już opodatkowaniu. Sam podatek od dochodu uzyskanego z cyfrowych aktywów wynosi 19%.

Co z górnikami krypto? Jeśli w 2019 roku sprzedali wykopane przez siebie aktywa i chcą w kosztach uwzględnić wydatki na sprzęt czy energię, mogą to zrobić, składając wniosek o indywidualną interpretację podatkową. Jeśli wniosek zostanie odrzucony, możliwe jest przeniesienie sprawy do sądu.

W Polsce podatek od wirtualnych aktywów oblicza się oddzielnie, więc nie należy go łączyć z dochodami uzyskanymi z działalności gospodarczej bądź innych inwestycji. Dodatkowo cyfrowe waluty nie podlegają pod exit tax. Więc jeśli inwestor wyemigruje z Polski co najmniej na rok, może zmienić swoją rezydencję podatkową na zagraniczną i sprzedać swoje kryptowaluty, a potem rozliczyć się wedle prawa, które obowiązuje w danym kraju.

India

Indie to państwo, które nie uznaje kryptowalut za legalny środek płatniczy. Co ciekawe rząd również nie uznał ich za całkowicie nielegalne. Indie to jedna z największych gospodarek na świecie. Jednak rząd tego państwa traktuje aktywa, które mogą zastąpić waluty FIAT z ogromną niepewnością. Dzieje się tak, ponieważ władze tego kraju nie wiedzą, jak odpowiednio uregulować tego rodzaju cyfrowe pieniądze.

RBI ograniczyło wszystkim bankom możliwość współpracy z giełdami kryptowalut. Instytucje finansowe wstrzymały zatem operacje z platformami związanymi z cyfrowymi aktywami. Po wprowadzeniu tych przepisów giełdy kryptowalutowe zrezygnowały z działalności w Indiach i przeniosły swoje firmy do innych państw.

Przez te działania firmy związane z cyfrowymi aktywami otrzymały zawiadomienia od instytucji podatkowych, w celu wyjaśnienia transakcji i utraty dochodów rządowi Indii. Wiele z tego typu oświadczeń nie zostało złożonych, ponieważ w Indiach nie ma odpowiednich regulacji dla rozliczeń podatkowych kryptowalut. Na początku marca 2020 roku, Sąd Najwyższy wydało oświadczenie, w którym nakazał RBI zlikwidować ograniczenia, które zostały wprowadzone na traderów i przedsiębiorstwa związane z kryptowalutami w Indiach. Po tej informacji RBI złożyło odwołanie. Oczekuje się również, że RBI może wprowadzić przepisy regulujące rynek kryptowalut, które będą ograniczały wykorzystywanie kryptowalut w systemach płatniczych. Prawdopodobnie będą dozwolone tylko transakcje między innymi kryptowalutami, a wszystkie tego typu operacje będą zgłaszane.

Przez sytuacje w India inwestorzy krypto mają wątpliwości, jak wykazać swój kapitał w rocznych zeznaniach podatkowych. Taka sytuacja sprawia, że zyski osiągnięte przez wirtualne waluty są szarą strefą dla indyjskiej społeczności krypto.

Rosja

Rosja to kraj, w którym kryptowaluty są bardzo popularne. Jednak państwo wciąż nie wprowadziło regulacji, a handel jest naznaczony szarą strefą. Pomimo braku specjalnych przepisów dotyczących opodatkowania transakcji kryptowalutami ustosunkował się do nich Kodeks podatkowy Federacji Rosyjskiej. Ministerstwo Finansów w Rosji wyraziło pogląd, że wszystkie zyski z operacji na kryptowalutach powinny podlegać podatkowi od osób fizycznych i wydało dwa listy informacyjne w maju i lipcu 2018 roku.

W tych oświadczeniach instytucja zauważyła, że wszelkie korzyści ekonomiczne wynikające z transakcji z kryptowalutami podlegają opodatkowaniu, a podatnicy powinni płacić podatek dochodowy. Dodatkowo podstawę opodatkowania transakcji sprzedaży i zakupu kryptowaluty należy określać w rublach jako nadwyżka dochodu uzyskanego przez podatnika ze sprzedaży cyfrowych walut w stosunkach do całkowitej kwoty wydatków na zakup kryptowalut, a podatnik musi obliczyć kwotę podatku do zapłaty sam złożyć deklarację podatkową.

Rosjanie wciąż mogą pracować nad nowymi operacjami, które potencjalnie śledzą działalność krypto i ostatecznie opodatkują osoby fizyczne. Rosyjskie banki zaoferowały, że będą śledzić transakcje pochodzące ze sprzedaży krypto, jednak na razie inwestorzy cyfrowych aktywów nie są kontrolowani.

Jednak ostatnie informacje dotyczące stanowiska Rosji związane z regulacją kryptowalut są szokujące. 16 marca 2020 roku jeden z przedstawicieli Banku Rosji – Aleksiej Guznow przekazał informacje o planowanym wprowadzeniu zakazu emisji oraz ograniczenia obiegu wirtualnych walut. Projekt ustawy o cyfrowych pieniądzach podkreśla, że wydobywanie BTC niesie ze sobą ogromne ryzyko. Dlatego nowe prawo może zabronić emisji wirtualnych aktywów w Rosji. Eksperci są krytyczni wobec stanowiska Banku Rosyjskiego, ponieważ takie podejście może sprawić, ogranicza to rozwój gospodarczy oraz technologiczny państwa.

Regulacje kryptowalut ulegają ciągłym zmianom i w zależności od możliwości nadzoru nad rachunkami bankowymi, instytucje podatkowe mogą być bardziej konsekwentne w poszukiwaniu dochodów pochodzących z wymiany krypto. Ważne, aby pamiętać o prowadzeniu szczegółowej ewidencji wszystkich działań, które związane są z cyfrowymi aktywami. To pomoże w łatwiejszym rozliczaniu podatków, które obejmują wirtualne aktywa.

Konkluzje

Regulacje kryptowalut ulegają ciągłym zmianom i w zależności od możliwości nadzoru nad rachunkami bankowymi, instytucje podatkowe mogą być bardziej konsekwentne w poszukiwaniu dochodów pochodzących z wymiany krypto. Ważne, aby pamiętać o prowadzeniu szczegółowej ewidencji wszystkich działań, które związane są z cyfrowymi aktywami. To pomoże w łatwiejszym rozliczaniu podatków, które obejmują wirtualne aktywa.